เมื่อกรมอุตุนิยมวิทยา จะประกาศเข้าสู่ฤดูร้อนประจำปี 62 ในสัปดาห์นี้ (วันพฤหัสบดีที่ 21 ก.พ.) นอกเหนือจากอากาศร้อนที่ต้องรับมือแล้ว สิ่งที่ตามมา คือ ปัญหาภัยแล้ง ที่ในทุกๆ ปี เกษตรกรจะได้รับผลกระทบโดยตรงเนื่องจาก ขาดแคลนน้ำไว้ใช้ในการเพาะปลูก เกษตรกรส่วนใหญ่จึงหันมาหาวิธีป้องกัน และให้รอดพ้นจากวิกฤตแล้งไปได้ในทุกๆ ปี การบรรเทาภัยแล้ง คือ การเตรียมบ่อสำหรับกักเก็บน้ำตุนไว้ใช้ เพื่อการทำมาหากินได้อย่างต่อเนื่อง ดังคำที่ว่า “ มีน้ำก็เหมือนมีหลักประกันเรื่องผลผลิตนั่นเอง ”
วิธีการ ก็คือ ..
– มีพื้นที่บ่ออย่างน้อย 1 ไร่ เพื่อที่จะให้ใช้ได้เพียงพอในช่วงแล้งประมาณ 7 เดือน
– เลือกขุดบริเวณที่ลุ่มต่ำ สังเกตว่าบริเวณนั้นนำไหลลงและพัดพากรวดไหลไปรวมกัน หากด้านล่างเป็นดินดานก็จะช่วยเก็บน้ำได้ดีด้วย ไม่ควรไปขุดบนเนิน เพราะน้ำไม่ไหลลงบ่อแน่นอน และด้านล่างมักเป็นดินร่วน จึงทำให้เป็นน้ำไม่อยู่ น้ำซึมลงใต้ดินหมด
– ความลึกประมาณ 4-5 เมตร วัดจากดินเดิม ไม่รวมคันดินที่สูงขึ้น อากาศร้อนจัดน้ำจะระเหยมาก ยิ่งลึกยิ่งดี จะได้มีน้ำเหลือเยอะ
– ทำคันดินห่างจากขอบบ่อ 1-2 เมตร เพื่อกันดินไหลลงบ่อ และต้องเปิดทางให้น้ำไหลลงบ่อได้ด้วย หากรอน้ำฝนตกลงบ่ออย่างเดียวคงไม่เต็มบ่อ
– ควรขุดบ่อเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส จะเสียพื้นที่ขอบบ่อน้อยที่สุด และมีความลาดเอียง 45 องศา เพื่อป้องกันตลิ่งทรุด หรือต้องทำตะพักน้ำ จะช่วยป้องกันตลิ่งทรุดในช่วงที่น้ำในบ่อมีน้อย
– เลี้ยงปลาในบ่อไปด้วย เป็นอาชีพเสริมอีกทาง
ทางรอดสู้แล้งอีกอย่าง คือ การนำองค์ความรู้ไปมอบให้กับชุมชน เพื่อการสู้แล้งได้อย่างยั่งยืน
ที่มา : ผู้นำด้านนวัตกรรม เกษตรชีวภาพ