สัตว์ป่าหายาก พบได้ที่ ! ป่าชุมชนบ้านต้นต้อง จ.ลำปาง
ป่าชุมชนบ้านต้นต้อง จ.ลำปาง มีประวัติยาวนานมากกว่า 200 ปี โดยการเริ่มต้นจากกลุ่มชาวบ้านที่อยู่ในโซนด้านลงไปในพื้นที่ขาดความอุดมสมบูรณ์ จึงได้อพยพหาพื้นที่อยู่ใหม่ที่สมบูรณ์มากกว่าที่เดิม ในที่สุดก็ได้มาพบกับพื้นที่นี้ ซึ่งพบว่า..มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก เนื่องจากพื้นที่นี้มีแหล่งน้ำธรรมชาติ(ห้วย) และมี ต้นบ่าต้อง(ต้นกระท้อน)อยู่มาก จึงได้เข้ามาอยู่ในพื้นที่นี้ เเละขยายครัวเรือนมากขึ้น
เเละด้วยเหตุนี้เองชื่อของ บ้านต้นต้อง จึงมีที่มาจาก ต้นบ่าต้องที่มีอยู่ในพื้นที่นี้เยอะ อีกทั้งต้นนี้ยังเป็นสัญลักษณ์ประจำหมู่บ้านอีกด้วย
การจัดตั้ง ป่าชุมชนบ้านต้นต้อง เริ่มต้นขึ้นในช่วงปลายปี 2549 จากกลุ่มชาวบ้านประมาณ 15 คน ที่ต้องการเข้ามาดูแลป่าในพื้นที่เขตสงวน เนื่องจากป่าขาดความอุดมสมบูรณ์จากการบุกรุกของชาวบ้าน ไม่ว่าจะเป็นการตัดไม้ เข้าจับจองพื้นที่ทำกิน หลังจากนั้นเมื่อทางกรมป่าไม้ทราบจึงเข้ามาช่วยเหลือ ทำการดูแลอย่างจริงจัง เเละช่วยยื่นเรื่องจัดการจัดตั้ง จนกลายเป็นพื้นที่ป่าชุมชนบ้านต้นต้อง เมื่อวันที่ 13 พ.ค. 2553 ซึ่งเรียกว่าเป็นความร่วมมือในการดูแลป่าระหว่างชาวบ้าน เเละกรมป่าไม้
โดยการจัดตั้งเป็นป่าชุมชนนั้น จำเป็นต้องดำเนินการอย่างจริงจัง เเละเเข็งขัน เนื่องจากทางกรมป่าไม้ จะต้องมีการประเมินเพื่อต่ออายุการดูแลพื้นที่เหล่านี้ทุกๆ 10 ปี หากไม่ดูแลตามข้อตกลงพื้นที่ก็จะถูกยึดกลับคืน นอกเหนือจากที่ชุมชนนี้ต้องดูแลป่าให้อยู่ในสภาพที่ดี คอยปลูกต้นไม้ และรักษาลำน้ำเเล้ว ข้อดีของการเป็นป่าชุมชนนั้นสามารถให้คนในชุมชนเข้ามาหาของป่า เพื่อบริโภค เเละนำไปขายได้ ซึ่งแตกต่างจากป่าของกรมอุทยานที่ไม่สามารถทำสิ่งเหล่านี้ได้
สำหรับการทำป่าชุมชนแห่งนี้ ใช้ระยะเวลาเพียง 1-2 ปี ก็เห็นผลถึงความเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นชัดเจน สังเกตได้จากต้นไม้ที่หนาตาขึ้นจากเเต่ก่อน (1 ปีต้นไม้สูงได้ 1 เมตร) สัตว์หายากในป่าลึกเริ่มมาลงมาให้เห็นในพื้นที่ เช่น หมูป่า ไก่ป่า อิเห็น เต่าป่า อินเลน (กระรอก) บ่าง (คล้ายๆกระรอกบิน) รวมถึงผลผลิตจำพวกสมุนไพรต่างๆ เห็ดหายาก (เห็ดถอบ/ระโงก/โคน) ผักหวาน ผักสาป (มักเจอเเค่ในป่าลึกเท่านั้น)
ซึ่งสัตว์ป่าหายาก !! ที่พบเห็น.. ในป่าชุมชนบ้านต้นต้อง ได้แก่
- นกปรอท
- นกอีแซว
- เหยี่ยว (แหล้วขี้เหยี่ยว)
- กางเขนดง (อกแดง)
- เเลน
- หมาป่า (หมาโจ)
- อิเห็น
- ไก่ป่า
- แย้
- นกยูง
- งู (หลากชนิด)
- อินเลน (กระรอกป่า)
- ปูป่า
- บ่าง
- เต่าป่า